Waarom een stads­ver­nieu­wings­pro­ject in Dampoort en Sint-Amandsberg

Dampoort-Sint-Amandsberg is een verzameling van buurten met elk eigen karaktertrekken. Met En Route wil de Stad buurten verbinden.

Boerenmarkt op het Heilig Hartplein
Boerenmarkt op het Heilig Hartplein

En Route, dat is de naam van het stadsvernieuwingsproject in Dampoort en Sint-Amandsberg. Want jawel, we zijn vertrokken, op weg naar een nog betere plek om te leven en te wonen. Een plek die we met z’n allen samen maken, met wijkorganisaties en met bewoners van alle leeftijden, overtuigingen en achtergronden.

En Route verwijst ook naar de typerende infrastructuur in het gebied: de drie invalswegen en de spoorweg, het ‘routse’ in het Gents. Al deze routes doorkruisen Sint-Amandsberg én Dampoort, om aan het Antwerpenplein samen te komen. Terwijl deze routes de wijken vandaag verdelen, moeten ze in de toekomst verschillende buurten en plaatsen met elkaar verbinden en versterken. 

De Stad zet in op:

  • de publieke ruimte inrichten op maat van het gebied en zijn bewoners
  • de wijken laten bloeien van onderuit
  • pionieren, ondernemen en vernieuwen stimuleren

Om de toekomstplannen voor Dampoort en Sint-Amandsberg verder vorm te geven, ging de Stad in zee met het Gentse studiebureau Maat-ontwerpers, in samenwerking met Common Ground. Dit ontwerpteam werkte op het gebied een langetermijnvisie uit, ook nog conceptstudie genoemd.

De langetermijnvisie is geen einddocument maar een startpunt waarop de stadsdiensten, de bewoners en de wijkorganisaties de komende jaren verder bouwen. Schetsen, ontwerpen en droombeelden zijn in hoofdzaak bedoeld om de discussie te voeden

De studie belicht 6 thema's:

Een betere woonkwaliteit en nieuwe woningen

In de dichtbebouwde Dampoortwijk moet de kwaliteit van de bestaande woningen omhoog. Iedereen moet over een minimum aan comfort beschikken en goedgekozen ingrepen aan de woningen moeten de energiefactuur betaalbaar houden.

Iets verder weg van de stationsomgeving, in de twintigste-eeuwse gordel, is er plaats voor nieuwe woningen. Daarbij wordt de open ruimte zoveel mogelijk behouden én is er bijzondere aandacht voor de inplanting van gemeenschapsvoorzieningen in de buurt van nieuwe woningen.

Duurzame mobiliteit

De wijk van de toekomst kent minder doorgaand verkeer, biedt meer plaats aan de fiets en is een stuk leefbaarder voor de bewoners.

Auto’s maken optimaal gebruik van de R4, fietsers en openbaar vervoer krijgen een duidelijke plaats in de wijk.

Samen met bewoners en handelaars zoeken we naar manieren om de straten veiliger te maken en de parkeerdruk in de wijken te verlagen. Dat maakt meteen ook dat de straat meer en meer als ontmoetingsruimte kan dienen.

Lokaal ondernemerschap

Zowel de Antwerpsesteenweg als de Dendermondsesteenweg zijn traditioneel belangrijke handelsstraten, elk met hun eigen gezicht. Beide assen behouden in de toekomst hun belangrijke rol. Tegelijk stimuleren we economische activiteiten in de wijk zelf.

Meer groen

Het groen in de wijken Dampoort en Sint-Amandsberg is vandaag erg versnipperd en vaak verborgen. Daarom is het belangrijk om niet alleen nieuwe groenzones aan te leggen, maar ook de bestaande groenzones met elkaar te verbinden en openbaar te maken. Zo spelen de groene assen langs het spoor en de Schelde een grote rol. Ook diverse kleinere parkjes dragen hiertoe bij.

Tegelijk zijn er in de Dampoortwijk al verschillende parken die vandaag te weinig worden gebruikt, omdat ze wat verscholen liggen, omdat ze onvoldoende aantrekkelijk zijn of omdat er weinig te beleven valt.

Vooral aan de kant van de Dampoort moet er groen bijkomen. Niet eenvoudig in een dichtbebouwde omgeving. Daarom zet de Stad in op meerdere pistes:

  • Bestaande groene plekken uitbreiden of met elkaar verbinden.
  • Kleinere verborgen groenzones zichtbaar maken.
  • Inzetten op nieuwe, kleine groenelementen.
  • Een groene invulling geven aan spel- en sportinfrastructuur en parkeerruimtes.

Samenleven in de wijk

De wijken Dampoort en Sint-Amandsberg zijn samengesteld uit verschillende buurten, vaak met een eigen identiteit. Wijkcomités, buurtorganisaties en bewonersgroepen zorgen vandaag al voor heel wat leven in de brouwerij.

Het inplanten van gemeenschapsvoorzieningen, zoals scholen, welzijnscentra of ontmoetingsruimtes kunnen de wijken levendiger maken. Ook de combinatie van diverse functies creëert volop kansen voor spontane ontmoetingen.

Co-creatie

De Stad Gent, wijkpartners, plaatselijke bedrijven… samen streven we naar een betere buurt om te leven, te wonen of te werken. Tijdelijke invullingen op ongebruikte locaties zoals de Bijgaard naast het Bijgaardepark tonen dit aan. Ook blijvende initiatieven werken we samen uit.

Op verschillende manieren probeert het stadsbestuur mee te werken aan de opwaardering van deze wijken zoals samen met ondernemers of organisaties op zoek gaan naar een geschikte plek, mensen met elkaar in contact brengen, eigen gebouwen ter beschikking stellen, etc.

Voor de aanleg van pleinen, parken of straten, of bij het begeleiden van ingewikkelde processen, neemt de Stad zelf het initiatief. Een goede dialoog met de buurt is daarbij vanzelfsprekend.

Klimaatneutraal en kindvriendelijk als rode draad

Naast 6 deelthema's, schuift de Stad voor En Route ook twee overkoepelende thema's naar voor. 

Wat goed is voor volwassenen, is ook goed voor kinderen. Bij het bouwen aan de wijk van morgen, mogen we de noden van de jongste bewoners van Dampoort en Sint-Amandsberg dan ook niet vergeten.

Waar dat mogelijk is, betrekken we kinderen en jongeren rechtstreeks bij de plannen voor stadsvernieuwing.

Tegen het jaar 2050 wil Gent een klimaatneutrale stad zijn. In zo’n stad woont iedereen in een zuinig en comfortabel huis, is er voldoende betaalbare groene energie voor iedereen en verplaatsen we ons op duurzame wijze. De manier waarop er wordt geleefd, heeft geen negatieve impact op het klimaat.

Als woningen en gebouwen in het kader van En Route een opknapbeurt krijgen of nieuw gebouwd worden, zoeken we steeds naar energiezuinige oplossingen. Bij de heraanleg van pleinen en straten, geven we duurzame mobiliteit met de fiets, het openbaar vervoer of te voet alle ruimte. Op deze manier draagt ook het stadsvernieuwingsproject bij tot de Gentse klimaatambities.

Langetermijnvisie en pilootprojecten

Lees hier het volledige rapport van studiebureau Maat-ontwerpers.

Hier vindt u de presentatie die op 2 juli 2016 aan de wijkbewoners werd gegeven.

Tijdslijn En Route

Welke grote stappen werden er binnen het Stadsvernieuwingsproject al gezet?

tijdslijn

2019

april

2018

jaarverloop

2017

jaarverloop

2016

voorjaar

2014

voorjaar

2013

november

2012

september